مصاحبه با سعیده قدس مفاخر طالقان

خانم سعیده قدس، متولد سال ۱۳۳۰ در منطقه شمیرانات تهران است. خانم قدس موسس محک (موسسه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان است) و نویسنده کتاب “کیمیا خاتون” و جزو انسان‌های خیر این سرزمین است. اصالت ایشان به طالقان و روستای ورکش میرسد. رسانه‌ی تلکان مصاحبه‌ای را با ایشان که فخر طالقان و ایران هستند انجام داده که در ادامه می‌خوانید.

چه خاطره ای از کودکی خود در طالقان دارید؟
آن چیزی که از بچگی در خاطر من مونده انسان‌هایی بی‌نیاز، کوشا و زحمتکش به معنی واقعی و تقسیم کار مساوی بین زن و مرد وجود داشت به اضافه خودکفابودن این آبادی‌ها برای پنج شش ماهی که پشت برف می‌ماندند و در بهار شروع می‌کردند به کاشت بذر عدس و گندم در یک فضای سالم و بانشاط در طالقان تجربه می‌کردیم اون خاطراتی که من داشتم دیگه الان وجود نداره. شما نمی‌تونید از یک جایی خوش‌ آب‌وهوایی مثل طالقان انتظار داشته باشید که برای همیشه عدس بکارند ولی از وقتی که سد درست شد و قیمت زمین‌ها بالا رفت و سرمایه جاری شد نتیجتاً طالقانی که من میشناختم دیگه وجود ندارد و به‌جاش ساخت‌وساز و نماهای رومی در بافت روستا بوجود آمده است.

طالقانی که الان وجود دارد رو چگونه می‌بینید؟

بین جوان‌ها اون عشق و عِرقی که در زمان کودکی ما بود الان نمی‌بینم مثلاً اینکه الان جوانی نیست بیاد سر مزرعه پدریش کار کنه یا حتی اگر کسی هم الان در روستا کار میکنه جایگاه اجتماعی خوبی براش نداره. زیبایی مناظر طالقان متاسفانه دستخوش آسیب و هجوم گردشگرانی است که زباله های خودشون رو در محل رها میکنند مثل آبشار کرکبود که حالا یه مسیر زیبایی برای رسیدن به اونجا ساخته شده ولی وقتی با آبشار مواجه می‌شوید با انبوهی از قوطی کنسرو و بطری آب در اطرافش مواجه می‌شوید اینا برای من جای گله‌مندی میذاره که ما چطور میتونیم اینقدر نسبت به میراثی که از گذشتگان برامون به ارث رسیده ناآگاه باشیم. ممکنه اینطوری هم نباشه اما طی این چند سال اخیر که به طالقان رفتم حب وطن رو در همشهریانم کمتر میبینم شاید اونایی که من می‌بینم اصلاً طالقانی نیستند ولی باید به اون جمله‌ی معروفی که هرگاه به دیدار طبیعت میریم نباید هیچ اثری از خودمون باقی نذاریم پایبند بمونیم.

ما همیشه فکر می‌کنیم همه‌ی کارها رو دولت باید انجام بده تمام تحولات اجتماعی در طول تاریخ بشری توسط نهادهای مردمی اول اتفاق افتاده، دولت مسئولیتش صدور مجوز یا اگر مسئله‌ی پیچیده‌ای هستش پادرمیونی بکنند ولی در ارتباط با یکسری مسائل خود مردم مسئول‌اند. سرمایه گذاری مفید که به کشاورز و دامدار انرژی بده و حامی باشه بصورت سازماندهی شده وجود نداره حالا چند نفر مغازه دارانی هستند ولی خود مردم نیومدن تشکیلاتی برای حمایت از اون تولیده کننده انجام بدن که تشویقی برای اون تولید کننده باشه که بدونه محصولش خریداری میشه. و با هر کی هم صحبت میکنی می‌گویند تقصیر دولته! در جوامع پیشرفته این فقط دولت‌ها نیستن که اینگونه امور رو به‌عهده می‌گیرند خود جمعیت‌های محلی هم اگر دانش و عِرقشون خودشون رو بکار ببند، قطعاً جایگزینی میشه که بطور طبیعی میتونه در شرایط تحریم در مملکت ما جاری بشه.

چه اقداماتی جهت پیشرفت طالقان میشود انجام داد؟

اینکه من میگم گذشته خوب بوده منظور من این نیست که الان هم به گذشته‌ای که صرفاً کشاورزی بود برگردیم، منظور حفظ بافت اون روستا و حفظ طبیعت بکر طالقان است. دولت و نهادهای مردمی می‌توانند با همکاری همدیگر اتفاق‌های مهمی رو رقم بزنند مثل کاشت درخت ولی تا وقتی این درخواست‌ها وجود نداشته باشه، اتفاقی هم نمیوفته و به قول مولوی: “تا نگرید طفل کی نوشد لبن” من نمیگم اگر این درخواست وجود داشته باشه حتما این اتفاق میوفته ولی این باب باید باز شه چون طالقان از صدسال پیش هم بی‌سواد نداشته و بین این همه انسان فرهیخته طالقان میتواند یک الگویی برای شهرهای دیگه هم باشه و با تفهیم اینکه زیبایی‌ها و حفظ این منطقه چقدر میتونه به اقتصاد اینجا کمک کنه و توریسم تحت یک شرایط کنترل شده باشه، حتی بشه عوارضی گرفت کمااینکه در کشورهای دیگه برای بازدید از چنین مناطقی این اتفاق میوفتد این کار آسانی نیست ولی این اندیشه باید شکل بگیرد تا اتفاقات خوب دیگر هم پشت سرش بیوفتد.